Phân biệt pháo hoa, pháo hoa nổ, pháo nổ và các hành vi bị nghiêm cấm khi sử dụng pháo hoa nổ, pháo nổ
Trước đây, cứ vào mỗi dịp Tết đến Xuân về, tình trạng đốt pháo hoa nổ tràn lan trong dịp Tết Nguyên đán đã đem đến cho chúng ta không ít những tổn thất về sức khỏe, tính mạng, kinh tế và môi trường. Gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự, an toàn cháy nổ và nhiều mối nguy hại khác. Chính vì vậy, ở nước ta đã có quy định cấm đốt pháo và được đại đa số dân chúng tự giác chấp hành.
Ngày 27/11/2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 137/2020/NĐ-CP về quản lý, sử dụng pháo, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 11/01/2021, thay thế Nghị định số 36/2009/NĐ-CP, ngày 15/4/2009 của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo.
Nghị định này, đã có sự phân biệt rõ ràng giữa pháo nổ, pháo hoa nổ và pháo hoa. Đồng thời quy định các trường hợp và đối tượng được sử dụng cũng như những nghiêm cấm sẽ bị xử lý hành chính, nặng hơn thì bị xử lý hình sự.
Điểm a Khoản 1 Điều 3 Nghị định: “Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động xung kích thích cơ, nhiệt, hóa, hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian. Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ”. Như vậy, pháo nổ ở đây bao gồm pháo nổ và pháo hoa nổ. Trong đó, pháo nổ là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, khi sử dụng gây ra tiếng nổ (pháo bánh, pháo quả… khi đốt gây ra tiếng nổ); pháo hoa nổ là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, thuốc pháo, thuốc pháo hoa, khi sử dụng gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian.
Các loại pháo này tại Điều 5 Nghị định quy định: Nghiêm cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, hoặc chiếm đoạt, trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ đối với các trường hợp quy định tại Điều 11; Cấm mang pháo, thuốc pháo trái phép vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ; Cấm lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng pháo để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; Cấm trao đổi, cho, gửi, mượn, cho mượn, cho thuê, thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy pháo không bảo đảm an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường; Cấm chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa, các loại giấy phép về pháo; Cấm giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định…
Điểm b Khoản 1 Điều 3 Nghị định: “Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa, hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ". Như vậy, pháo hoa ở đây được hiểu là sản phẩm có chứa thuốc pháo hoa, khi sử dụng “đốt" chỉ phát ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian và đặc biệt là không gây ra tiếng nổ (pháo hoa không có thuốc pháo nổ là các sản phẩm như: Que, nến khi châm lửa đốt phụt ra các tia sáng đủ màu sắc). Đối với loại pháo này, cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì được sử dụng trong các trường hợp: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật; chỉ được mua của các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa để sử dụng (các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng bảo đảm các điều kiện về an ninh, trật tự, phòng cháy chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường...). Trường hợp mua, sử dụng pháo hoa của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân không được phép kinh doanh thì sẽ bị xử lý hành chính theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ; trường hợp nếu đốt pháo hoa tại nơi công cộng mà gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự thì có thể bị xử lý hình sự về tội “gây rối trật tự công cộng" theo điều 318 Bộ Luật hình sự năm 2015.
Tết Tân Sửu 2021 đang cận kề. Mùa xuân ấm áp lại về trên mọi nẻo Tổ quốc thân yêu. Với một tư duy đổi mới và tinh thần cầu thị tích cực, cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và ý thức tự giác tuân thủ pháp luật của mỗi người dân, có thể tin tưởng rằng Tết Tân Sửu sẽ là một cái tết bình yên - vui vẻ - hạnh phúc./.
Nguồn: Phương Dung – Nhà Văn hóa huyện.
