Chiến thắng giải phóng căn cứ Cẩm Ga, quận lỵ Thuần Mẫn tỉnh Đắk Lắk
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, quận lỵ Thuần Mẫn (nay là Ea H’Leo) là căn cứ cách mạng của tỉnh và khu V, có vị trí chiến lược hết sức quan trọng. Mỹ và ngụy quyền coi đây là địa bàn trọng yếu, nằm án ngữ ở ngã ba đường 14 và đường số 7, có giá trị như một chốt điểm, bảo đảm an toàn cho tuyến đường xuyên Tây Nguyên, vừa là căn cứ xuất phát hành quân, và là trung tâm hành chính, hang ổ của bọn ngụy quân, ngụy quyền trong quận. Chúng xác định Chi khu quân sự Thuần Mẫn bị tiêu diệt nghĩa là con đường 14 nối Buôn Ma Thuột với Pleiku bị chặt đứt vì thế, xung quanh căn cứ quân sự Cẩm Ga, bọn chúng đã bố trí một Đại đội ém quân trong rừng để tiếp viện khi bị ta tấn công. Lính Cẩm Ga của địch khi đó nổi tiếng là đánh giỏi, tàn ác và chuyên hãm hiếp phụ nữ, cướp bóc của nhân dân.
Ảnh: Buôn Ma Thuột 11.3.1975
Để chuẩn bị cho trận đánh căn cứ Cẩm Ga thắng lợi, quân ta tổ chức đánh giải tỏa thành công Đại đội của địch ém quân trong rừng trước ngày 7-3-1975. Sau đó, chiều ngày 7-3, quân chủ lực của ta tập kết ém quân tại phía nam đồi đá Ea Khal cũ. Đến rạng sáng ngày 8-3-1975, khi có pháo, đại bác 107 ly yểm trợ, quân và dân huyện Ea H’leo đã phối hợp với quân chủ lực trung đoàn 48 thuộc Sư đoàn 320, đồng loạt đứng lên tấn công vào trung tâm sào huyệt quận lỵ Thuần Mẫn và căn cứ Cẩm Ga của địch chìm trong màn khói đạn.
Kết thúc trận chiến đấu ác liệt, ta đã tiêu diệt một Tiểu đoàn bảo an chi khu, hai trung đội cảnh sát, loại khỏi vòng chiến đấu 119 tên địch, bắt sống 120 tên, tịch thu 18 xe quân sự, thu 200 khẩu súng các loại và nhiều phương tiện chiến tranh khác của địch.
Trước sức mạnh tổng hợp tấn công của quân và dân ta, kết hợp làm công tác địch vận, trung đội nghĩa quân buôn Đung nổi dậy binh biến truy lùng bọn địch lẩn trốn, bắt sống ác ôn, hỗ trợ quần chúng phá ấp giành quyền làm chủ.
Hòa chung khí thế hào hùng, nhất tề đứng lên đánh giặc, khi ấy các tầng lớp nhân dân huyện Ea H’Leo đều tham gia kháng chiến. Trong đó, chị em phụ nữ làm công tác tiếp tế lương thực, đàn ông tập kích địch, kêu gọi ngụy quân giác ngộ cách mạng, dẫn đường cho bộ đội chủ lực đánh các điểm trọng yếu như: căn cứ quân sự, sân bay của địch, tịch thu hàng trăm chiến lợi phẩm từ tay địch.
Chỉ trong ngày 08/3, quần chúng đã phá tan 7 ấp chiến lược xung quanh quận lỵ Thuần Mẫn, gồm 27 buôn, với hơn 7.000 dân được hoàn toàn giải phóng. Cùng ngày, lực lượng vũ trang công tác tây Cheo Reo đã đột nhập vào buôn Chóa, buôn K’Mang diệt và làm tan rã 1 trung đội nghĩa quân của địch, tước súng phòng vệ dân sự, giải phóng khu dồn dân. Được bộ đội chủ lực tiếp sức, quần chúng tiếp tục đứng lên giải phóng các khu ấp còn lại dọc tuyến đường 7b (nay là tỉnh lộ 15) và các ấp còn lại tại các khu dồn dân thuộc Ea Sol, gồm 18 buôn, với hơn 6.000 dân.
Chiến thắng giải phóng căn cứ Cẩm Ga, quận lỵ Thuần Mẫn năm xưa đã trở thành trận thắng mở màn cho chiến thắng Buôn Ma Thuột, giải phóng Đắk Lắk.
Kỷ niệm 45 năm Giải phóng tỉnh Đắk Lắk, phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, ý chí quyết chiến, quyết thắng. Đảng, chính quyền và toàn thể nhân dân huyện Ea H’Leo chung sức đồng lòng, gắn kết sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc với sức mạnh thời đại, nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu hằng mong muốn./.
Nguồn: phi đen – Nhà Văn hóa
